University College London’dan bir ekip, 31 sağlıklı genç insanı, 36 sağlıklı yaşlı insanla ve 43 hafif bilişsel bozukluğu olan hastayla karşılaştırdı.
Hafif bilişsel bozukluk, yaşla birlikte hafıza ve düşünmede beklenen azalma ile demansın daha ciddi azalması arasındaki aşamayı ifade eder.
Her üç gruptan da sanal gerçeklik gözlüğü takarak bir görevi tamamlamaları istendi. Bir dönüşle birbirine bağlanan iki düz yürüyüşten oluşan numaralı konilerin yönlendirdiği bir rota boyunca yürüdüler.
Daha sonra yalnızca hafızalarının rehberliğinde başlangıç pozisyonlarına dönmek zorunda kaldılar ve görev üç farklı koşulda tekrar tekrar gerçekleştirildi.
Analiz, hafif bilişsel bozukluğu olan kişilerin rotadaki dönüşleri sürekli olarak olduğundan fazla tahmin ettiklerini ve yön duygularında daha fazla değişkenliğe sahip olduklarını ortaya çıkardı.
Araştırmanın yazarlarından biri olan Dr. Andrea Castegnaro, navigasyonla ilgili sorunların Alzheimer’ın önemli bir erken belirtisi olduğuna dair kanıtların zaten bulunduğunu söyledi.
“Burada eklediğimiz şey, Alzheimer hastalığında navigasyonun özellikle bozulan belirli yönlerinin olduğudur” diye açıkladı.
‘Erken Alzheimer hastası olan bireylerin belirli bir rotadaki dönüşleri sürekli olarak olduğundan fazla tahmin ettiklerini ve yön duygularında artan değişkenlik sergilediklerini bulduk.
‘Başka bir deyişle, insanlardan belli bir miktar dönüş yapmalarını istediğinizde gerçekte olduğundan çok daha fazla çevirdiklerini düşünüyorlar gibi görünüyor.
Daha da önemlisi, çalışmaya sağlıklı yaşlıları dahil ederek, bu spesifik hususların sağlıklı yaşlanmanın bir uzantısı olmadığını ve Alzheimer hastalığına daha spesifik göründüklerini de bulduk.
‘Ancak bunların erken bulgular olduğunu ve bunları doğrulamak için çalıştığımızı söylemek önemli.’
İngiltere’de şu anda 944.000 demans hastasının yaşadığı tahmin ediliyor ve bu sayının önümüzdeki yıllarda hızla artması bekleniyor.
Ekip, Current Biology dergisinde yayınlanan bulgularının doktorların kullanabileceği testlerin önünü açabileceğini umuyor.
‘Demansın tedavi edilebilir bir durum haline geldiği bir döneme girdiğimizde bu özellikle önemli olacaktır.
‘Teknolojideki ilerlemeler sayesinde, Alzheimer gibi nörolojik hastalıkların erken belirtilerini tespit etme potansiyeline sahip olup olmadıklarını görmek için çok çeşitli cihaz ve platformlar araştırılıyor.
‘Bu küçük, erken aşamadaki çalışma, insanların yürürken dönme şeklini analiz etmek için sanal gerçeklik ortamının kullanımına bakıyor.
‘Sonuçlar, bunun erken Alzheimer hastalığı olan katılımcılardaki farklılıkları tespit edebildiğini gösteriyor.
‘Ancak grup 50’den az kişiyi içerdiğinden, bu umut verici keşfin gelecekteki potansiyelini anlamak için daha büyük bir çalışmaya ihtiyaç var.
‘Bunun gibi dijital teknolojilerin, Alzheimer hastalığının tespitinde de büyük umut vaat eden kan testleri gibi diğer yeni ortaya çıkan tekniklerle birlikte nasıl kullanılabileceğini anlamak da önemli olacaktır.’
Alzheimer Derneği’nin araştırma iletişim yöneticisi Sian Gregory şunları söyledi: ‘Demans tanısı koymak birçok nedenden dolayı zor olabilir ve çok erken belirtilerin hafif ve tespit edilmesinin zor olabileceğini biliyoruz.
‘Ancak navigasyonla ilgili problemlerin Alzheimer hastalığında fark edilen en erken değişikliklerden bazıları olduğu düşünülüyor, dolayısıyla bu değerli bir fikir.
‘Bu teknoloji başlangıç aşamasında olmasına ve doğruluğunun arttırılması için çalışmalara ihtiyaç duyulmasına rağmen, demansın erken evrelerinde hastalığa özgü beyin değişikliklerini tespit etmek için bir yol sunabilir ve potansiyel olarak gelecekte bu durumla yaşayan yüz binlerce kişiye fayda sağlayabilir.’
